استعفا از شغل، تنها محدود به استعفا قانونی نیست و امروزه با شکل دیگری از استعفا به نام استعفای عاطفی یا کناره گیری احساسی در محیط های کاری مواجه هستیم. این اتفاق درست زمانی رخ…
استعفا از شغل، تنها محدود به استعفا قانونی نیست و امروزه با شکل دیگری از استعفا به نام استعفای عاطفی یا کناره گیری احساسی در محیط های کاری مواجه هستیم. این اتفاق درست زمانی رخ می‌دهد که فرد در محیط کارش حضور فیزیکی دارد اما از لحاظ احساسی و عاطفی، خود را از محیط کارش جدا می‌داند.
ممکن است شما هم چنین تجربه‌ای را پشت سر گذاشته باشید و بهتر از هر کس دیگری با پیامدها و آثار مخرب این اتفاق ناگوار بر روان خود و همینطور شرکتی که در آن مشغول به کار بوده‌اید، آشنا باشید. در هر صورت، استعفای عاطفی امری تدریجی است و بنا به دلایل مختلفی که در ادامه خواهیم گفت، کارمندان و حتی مدیران را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
آنجایی که خودتان را پشت میز کارتان میبینید که دیگر هیچ علاقه‌ای به آن ندارید و ترسناک‌تر اینکه، بدون انگیزه‌ای برای کار کردن، منتظر گذر هرچه سریع‌تر زمان هستید تا از محیطی که در آن احساس خفه شدن دارید به سرعت خارج شوید و در آخر ماه حقوق بگیرید؛ شما دچار پدیده استعفای عاطفی هستید.
متأسفانه به همین ترتیب فردا و روزهای بعد هم، این سناریوی تلخ تکرار می‌شود در حالی‌که شما بر خلاف گذشته، هیچ انگیزه‌ای در جهت ارتقاء خود و پیشرفت شرکت‌تان ندارید. ما در رشدانا قصد داریم ضمن توضیح علائم کناره‌گیری احساسی در کار، دلایل وقوع آن را نیز توضیح دهیم تا با شناخت این پدیده، از بروز آن جلوگیری کنید و با اشتیاق و انگیزه کافی نسبت به شغل خود، سلامت روان و توسعه سازمان را نیز حفط کنید.
اگر هر روز با اکراه به محل کارتان میروید، هنگام کار کردن دائما نگاه شما به ساعت‌تان است، طبق برنامه روزانه خود پیش نمیروید، میز کارتان را دوست ندارید و حتی نسبت به مرتب کردنش هم بی خیالید و یا هیچ علاقه‌ای به پاسخگویی مشتریان و ارباب رجوع‌ها ندارید، شما از کارتان استعفا داده‌اید. درست است که قانونا نامه‌ای به مدیرتان مبنی بر ترک محل کار نداده‌اید اما باید بگوییم که شما دچار استعفای عاطفی شده‌اید.
برای درک بهتر این موضوع به طلاق عاطفی اشاره میکنیم. در این نوع طلاق، زن و شوهر زندگی مشترکی دارند و هیچ طلاقنامه‌ای را در دفتر ازدواج و طلاق امضاء نکرده‌اند اما متأسفانه نسبت به یکدیگر کاملا بی‌تفاوت و بی‌میل هستند. مشابه این اتفاق در محیط‌های کاری، زیاد به چشم میخورد.
فردی که صرفا در محیط کار و یا پشت میزش حضور فیزیکی دارد اما نسبت به سازمان و حتی مشتریان نیز هیچ حسی نداشته و کاملا منفعل است؛ رابطه احساسی خود را با اداره یا شرکتش قطع کرده است. چنین فردی کارمند شرکت یا اداره محسوب می‌شود اما علی‌رغم اینکه علاقه‌ای به ادامه کارش ندارد، هیچ تلاشی هم برای بهبود شرایط و اوضاع سازمانش نمیکند.
مهم‌ترین و البته رایج‌ترین نشانه‌های استعفای عاطفی به این شرح است:
همانطور که گفتیم، همیشه جدا شدن و ترک محیط کار از طریق اعلام رسمی به مدیر سازمان اتفاق نمیافتد و ممکن است فرد در اداره یا شرکت خود حضور داشته باشد اما عمیقا احساس خوبی از این ماندن ندارد و در واقع به دنبال ترک چنین محیط کاری است. استعفای عاطفی دلایل متعددی دارد که در ادامه به 7 مورد آن اشاره میکنیم.
دستمزد و حقوق دریافتی پایین، از اولین و بزرگترین علت‌های کناره گیری احساسی از کار است. واضح است که اگر دستمزدی که مدیران به کارمندان خود میپردازند متناسب با تخصص، مهارت، تجربه، سابقه کاری و همینطور تعداد ساعات کاری آن‌ها نباشد، طی مدت زمان کوتاهی کارمندان انگیزه و هیجان سابق را از دست داده و مجبور به ترک سازمان می‌شوند.
از دیگر دلایل کناره‌گیری احساسی از کار، وجود رکود اقتصادی است. هنگامی که یک کشور دچار رکود اقتصادی می‌شود، فرصت‌های شغلی کاهش پیدا کرده و افراد امیدی به اشتغال در حرفه مورد علاقه خود ندارند. متأسفانه در این وضعیت، کارکنان بسیاری وجود دارند که علی‌رغم میل باطنی خود و صرفا برای امرار معاش، کار می‌کنند در حالی‌که از شغل فعلی خود رضایتی ندارند و در جایی مشغول به کارند که تناسبی با علائق و توانمندی‌هایشان ندارد.
فردی را در نظر بگیرید که با مدرک کارشناسی ارشد حسابداری، به صلاح‌دید مدیر باید امور دفتری شرکت را انجام دهد. واضح است که این شخص پس از مدتی کوتاه، احساس ناکامی کرده و تمام تلاش‌های گذشته خود را بی‌فایده می‌داند. از این رو، دچار کناره گیری احساسی از کارش می‌شود و از سوی دیگر، شرکت هم بخاطر تصمیم اشتباه مدیر آسیب می‌بیند.
احتمال اینکه پس از شروع به کار متوجه شوید که فرهنگ سازمانی و هنجارهای محیط کارتان همسو و در جهت ارزش های شما نیست، بسیار زیاد است. به عنوان مثال، نحوه برخورد مدیر سازمان با مشتریان بسیار گستاخانه و دور از ادب است، این نوع رفتار در تضاد کامل با ارزش های کاری شما میباشد و به مرور، به دلیلی بزرگ برای استعفای عاطفی‌تان تبدیل می‌شود.
امنیت شغلی یا Job Security به این معنی است که در آینده و طبق قراردادی که با کارفرمای خود منعقد کرده اید، شغل شما و تمام مزایای آن حفظ خواهد شد. البته امنیت شغلی دارای مفهوم گسترده‌ای است که شامل امنیت روانی، امنیت در محیط کار و حتی عدم آزار جنسی از سوی مدیران، همکاران و یا مشتریان می‌شود. اگر هرکدام از موضوعات بالا در محیط کارتان وجود نداشته باشد قطعا تصمیم به ترک چنین سازمانی خواهید کرد.
مصادیق و مثال‌های تبعیض و بی‌عدالتی در محیط‌های کاری بسیار فراوان هستند. متأسفانه در این مورد کم کاری و بی توجهی مدیران، منجر به افزایش بی عدالتی ها می‌شود. تغییر جایگاه شغلی کارمند به دلیل استخدام نزدیکان، تبعیض در پرداخت دستمزدها، تقدیر از کارمندان دارای عملکرد ضعیف و عدم توجه به تلاش‌های سایر کارمندان، توجه بیش از اندازه به یک کارمند و امثال آن، نمونه‌های بارز تبعیض از سوی مدیران محسوب می‌شوند.
در این قسمت مدیران هیچ نوع دخالتی در کناره‌گیری احساسی کارمند خود از کار ندارند و این شخص کارمند است که در مقابل چالش‌های کاری آمادگی لازم را ندارد. او به یادگیری مهارت های نرم و سخت برای پیشرفت در کار خود نمیپردازد. اعتماد به نفس لازم برای چنین جایگاه شغلی را نداشته و هیچ علاقه ای به یادگیری مهارت‌های مرتبط با حرفه‌اش ندارد.
استعفای عاطفی، پدیده ای است که امروزه به یکی از معضلات محیط‌های کاری و مدیران تبدیل شده است. متأسفانه چنین معضل اجتماعی بزرگی از دید کارشناسان دور مانده و تحقیقات کمی در این باره انجام شده است. هدف ما در این مقاله از رشدانا، کاهش استعفای عاطفی در سازمان‌ها و همچنین جلوگیری از آسیب‌های ناشی از این پدیده به کارمندان و سازمان‌ها است.
به این ترتیب، در این مطلب علائم و نشانه های کناره گیری احساسی از کار را بیان کرده و 7 دلیل مؤثر در ایجاد چنین پدیده ای را به تفصیل، توضیح دادیم.
هرچند راه‌های بسیار زیادی برای حفظ کارکنان و عدم کناره گیری عاطفی آن‌ها وجود دارد اما رعایت تناسب میان دستمزدها و شایستگی‌های افراد، محترم شمردن کارمندان، برقراری ارتباط سازنده در شرکت، ایجاد تنوع و چالش‌های شغلی، تشویق کارکنان، آموزش مهارت‌های نرم و ایجاد بسترهای امنیت شغلی برای کارکنان و روش‌هایی از این دست میتواند کارمند را به سازمان دلگرم کرده و پدیده استعفای عاطفی را به طرز چشمگیری کاهش دهد.
آیا راهکارهای دیگری برای کاهش این پدیده سراغ دارید؟ لطفا نظرات و تجربیات خود را در رابطه با استعفای عاطفی با ما به اشتراک بگذارید.
اگر در مسیر شغلی خود دچار چالش شدید، کافیست با مشاورین ما در ارتباط باشید. برای کسب اطلاعات بیشتر اینجا کلیک کنید.
