اغلب فرآیندهایی که در دنیای ما انجام می‌شوند، نیاز به یک ناظر و مراقب دارند تا تمام مراحل به طور کامل طی شوند. منظور ما از ناظر و مراقب، مدیر محصول است. حال اگر چنین…
اغلب فرآیندهایی که در دنیای ما انجام می‌شوند، نیاز به یک ناظر و مراقب دارند تا تمام مراحل به طور کامل طی شوند. منظور ما از ناظر و مراقب، مدیر محصول است. حال اگر چنین نظارتی وجود نداشته باشد، به نظر شما محصول باکیفیتی به دست می‌آید؟ قطعا خیر؛ چون پیش‌بینی روند کار و مباحث چالش‌برانگیز همگی توسط مدیر محصول انجام می‌شود.
شاید از خود بپرسید مدیر محصول کیست؟ یا دقیقا چه وظایفی دارد؟ که البته سوال کاملا به موقع و به جایی است چون در این مقاله می‌خواهیم به طور کامل به شرح وظایف و ویژگی‌های یک مدیر محصول بپردازیم. اگر مشتاق دانستن و یادگیری بیشتر در حوزه تولید هستید، پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مقاله با رشدانا همراه شوید.
در پاسخ به سوال مدیر محصول کیست باید بگوییم فردی که موظف است که جهت و سمت فرآیند را مشخص کرده و راهبردهای مختلف را طراحی کند. به این ترتیب کل فرآیند به طور منظم و مرحله به مرحله پیش می‌رود تا در نهایت یک محصول یا خدمت تولید و به دست مشتری یا مخاطب برسد.
بسیاری از افراد حرفه‌ای که به دنبال ایفای نقش در سطح گسترده هستند، معمولا به سمت شغل مدیر محصول گرایش دارند؛ چون هیچ دامنه و محدودیتی در شرح وظایف آن‌ها تعریف نشده و باید کل سازمان را به طور یکپارچه مدیریت کنند تا محصول باکیفیتی تولید شود. شاید این نقش از دور کمی چالش‌برانگیز به نظر برسد اما این شغل واقعا پرچالش است! تمرکز روی سلیقه مشتری، مدیریت چندین گروه و صنعت کوچک، بررسی و تحلیل بازار و همچنین ارزیابی سایر رقبا بخشی از وظایف مدیر محصول یا Product Manager است.
مدیر محصول باید نیازها و چالش‌های مشتریان را بشناسد و برای آن‌ها راه‌حل ارائه کند؛ در مرحله بعدی، براساس راه‌حل، یک نقشه یا راهبرد تدوین کرده و طرح‌های سرمایه‌گذاری و توسعه محصول جدید را تکمیل نماید. در این بخش، راهبردهای تدوین شده باید به تایید مدیریت برسد و بعد از گرفتن تاییدیه، مدیر محصول ارتباط خود را با تیم مهندسی، تحقیق و توسعه آغاز می‌کند تا فرآیند تولید محصول شکل بگیرد.
در نهایت، وقتی محصول تمام مراحل را گذراند و به شکل یک کالای آماده عرضه در آمد وظیفه مدیر محصول، آماده‌سازی بخش فروش و بازاریابی است. به این ترتیب، فازهای مختلف تولید و فروش یک کالا تکمیل می‌شود و این چرخه برای تمامی محصولات به همین شکل است. به نظر شما بعد از ورود محصول به بازار وظایف مدیر محصول به پایان می‌رسد؟
جواب سوال پاراگراف قبلی قطعا خیر است؛ چون مدیر محصول همچنان باید وضعیت قیمت، رقابت با سایر محصولات، تبلیغات مختلف و ارتباط با مشتری و مخاطب را رصد کند تا اگر فرصتی برای توسعه و پیشرفت محصول وجود داشت، به راحتی از دست نرود. اگر قرار است محصولی جدید جایگزین محصولی قدیمی شود، باید این روند جایگزینی تماما مدیریت شده و با ارزیابی‌های دقیق همراه باشد تا منابع مالی و زمان سازمان به هدر نرود. سخنرانی در رویدادهای مهم، تهیه کتاب یا مقاله در حوزه معرفی محصول هم از دیگر وظایف مدیر محصول است.
جالب است بدانید مدیر محصول تمام این مسئولیت‌ها را از طریق هدایت، تعامل و رهبری افراد و عملکردهای کلیه بخش‌های سازمان مدیریت می‌کند. مهم‌ترین ویژگی یک مدیر محصول موفق، توانایی وی در متقاعد کردن دیگران است؛ یعنی آن‌ها افراد دیگر سازمان را متقاعد می‌کنند تا طبق ایده و روش پیشنهادی عمل کرده و در همین راستا، نتایج بهتری خلق شوند.
نقش سنتی مدیر محصول از شرکت‌هایی مانند Procter & Gamble یا Unliever سرچشمه می‌گیرد؛ در این شرکت‌ها جایگاه شغلی Product Manager صرفا به شکل مدیران اجرائی کارهایشان را انجام می‌دادند. تحقیق درباره بازار، توسعه محصول، بسته‌بندی، تبلیغات و فروش همگی در راستای رشد و سود بیشتر مدیریت می‌شد. با ورود محصولات و سازمان‌های متنوع به بازار تولید و صنعت، دیگر یک نقش و وظیفه از مدیر محصول انتظار نمی‌رفت و برای هر محصولی، باید مدیری متخصص و با مهارت در راس امور قرار می‌گرفت.
این اتفاق تنها به محصولات فیزیکی و ملموس محدود نمی‌شد و حتی ارائه دهندگان خدمات مختلف هم از حضور مدیران محصول در سازمان خود استفاده کردند. حضور این نیروها، باعث می‌شد که پیش‌بینی نیاز مخاطب و هم‌سو شدن با آن برای سازمان راحت‌تر باشد. به همین دلیل، خدمات و محصولات طیف‌های گوناگونی را در بر گرفت؛ برای حفظ این تنوع در تولیدات مختلف، وظیفه مدیر محصول و مدیر بازاریابی از یکدیگر تفکیک شدند و دو جایگاه مستقل شغلی شکل گرفت.
در نظر داشته باشید که مدیر محصول و مدیر پروژه یکی نیستند و با هم تفاوت دارند. در حقیقت، تعیین نقشه و مسیر تولید محصولات توسط مدیر محصول انجام می‌شود اما نظارت بر فرآیند تولید محصول، توسط مدیر پروژه صورت می‌گیرد. یکسان دانستن این دو مفهوم یکی از اشتباهات رایجی است که معمولا در آگهی‌های استخدامی با آن مواجه می‌شویم.
از جمله مهارت‌هایی که برای رسیدن به جایگاه شغلی مدیریت محصول نیاز دارید، عبارتند از:
در این مقاله، درباره این موضوع که مدیر محصول کیست و چه وظایف یا مهارت‌هایی دارد، صحبت کردیم. با ورود محصولات و خدمات مختلف به بازار صنعت و تولید، سلیقه مخاطب و مشتری گسترده شد و لازم بود که مدیریت این سلیقه و پیش‌بینی رفتار مشتری توسط یک مدیر محصول رصد شود.
امروزه، براساس هر محصول و خدمتی یک مدیر محصول متخصص وجود دارد که با پیگیری امور مختلف می‌تواند توسعه سازمان و برند را تضمین کند. اگر در اقناع کردن دیگران مهارت دارید و از چالش نمی‌ترسید، احتمالا برای جایگاه شغلی مدیریت محصول فرد مناسبی هستید.
امیدواریم این مقاله برای شما مفید بوده باشد. به نظر شما علاوه بر مواردی که گفته شد، یک مدیر محصول چه مهارت های دیگری باید داشته باشد؟ نظرات خوبتان را با ما در میان بگذارید.
Product Manager
مدیریت یک محصول را از طراحی تا پیاده سازی در دست بگیرید
