طراحی تجربه کاربری از جمله مفاهیم جدید و مهمی است که در تمام بخش‌های زندگی ما تاثیر به سزایی دارد. امروزه نه تنها در موضوعات مرتبط با تکنولوژی، بلکه مفاهیم روزمره را هم با اصول…
طراحی تجربه کاربری از جمله مفاهیم جدید و مهمی است که در تمام بخش‌های زندگی ما تاثیر به سزایی دارد. امروزه نه تنها در موضوعات مرتبط با تکنولوژی، بلکه مفاهیم روزمره را هم با اصول تجربه کاربر مورد ارزیابی قرار می‌دهند؛ بنابراین رعایت اصول طراحی UX تنها در اپلیکیشن‌ها و وبسایت‌ها نیست. در این مطلب از رشدانا به طور اختصاصی می‌خواهیم تعدادی از مهم‌ترین قوانین طراحی تجربه کاربر را بررسی کنیم. اگر شما هم به دنیای UX علاقه مند هستید و می‌خواهید اطلاعات خود را در این زمینه به‌روز نگه دارید، تا انتهای این مقاله با رشدانا همراه شوید.
در حدود دو سه دهه پیش مفهومی جذاب با عنوان تجربه کاربری به دنیای تکنولوژی وارد شد. عبارت لاتین User Experience یا تجربه کاربری که به اختصار با نماد UX نشان داده می‌شود. طبق توضیحات بخش قبلی، امروزه تجربه کاربر و اصول طراحی UX فقط برای تکنولوژی قابل اجرا نیست و در تمام جنبه‌های زندگی مانند یک خط کش به کمک تولید یا مصرف کننده می‌آید. برای ارزیابی این مفهوم باید به قوانین آن مسلط باشید. در بخش بعدی به تکمیل جزئیات اصلی پیرامون قوانین تجربه کاربر خواهیم پرداخت.
در این قسمت به بررسی تعدادی از مهم‌ترین اصول و قوانین طراحی تجربه کاربری می‌پردازیم. تمام این موارد برای خلق یک تجربه بهینه و جالب توجه کاربر ضروری هستند؛ پس بهتر است آن‌ها را در جایگاه اهمیت خودشان مورد بررسی قرار دهید.
شما برای چه کسی طراحی می‌کنید؟ کاربر! کاربر در مرکز طراحی شما قرار دارد؛ یعنی چه؟ در نهایت این محصول یا خدمت قرار است به دست کاربران یا یک دسته از مصرف‌کنندگان با اهداف خاص برسد. یک سری از بخش‌های طرح از نظر شما بسیار عالی و خوب است اما از نظر کاربر چندان جالب نیست. بخش تست و پرسیدن نظر کاربر، به شما در پیدا کردن بخش‌های مهم و ایرادات یا نواقص کار کمک می‌کند.
این نکته را در نظر خود پررنگ کنید؛ محصول نهایی را براساس سلیقه خودتان وارد بازار نکنید! بارها تست و آزمون از مخاطبان هدف به عمل آورید تا گره طراحی در تمام بخش‌های محصول به دست آید. اولین و آخرین کسی که شما دارید برای آن محصول تولید می‌کنید، کاربر است. پیشنهاد می‌کنیم، تمام توجه و تمرکز خود را روی این مورد معطوف سازید تا نتیجه قابل قبولی به دست آورید.
از دیگر اصول طراحی UX یا(UX Design Principles)، در نظر گرفتن یک برنامه منسجم و منظم در راستای تعیین مراحل مختلف و نقاط امن پروژه است. فرض کنید شما طراحی یک محصول از برند X را برعهده دارید. طبق زمان‌بندی و پیش‌بینی‌های شما این محصول باید بعد از 3 ماه در جایگاه عرضه قرار گیرد. پیشنهاد ما این است که دقیقا مشخص کنید هر یک از مراحل اصلی و فرعی که این محصول پیش از عرضه به بازار باید طی کند، چیست؟ چنین جداولی به آن دسته از طراحان تجربه که به تازگی کار خود را آغاز کرده‌اند، کمک زیادی می‌کند.
سومین اصل از اصول طراحی UX تعیین سلسله مراتب است. به طور کلی دو نوع سلسله مراتب داریم که یکی از نوع اطلاعات و نویگیشن و دیگری از نوع بصری بوده که هر یک تعریف و کاربرد خود را دارد؛ مثلا در نوع بصری، همه اطلاعات و بخش‌های مهم به شکلی بهینه و طراحی می‌شوند که دسترسی به آن‌ها برای کاربر راحت باشد. در قدم اول، برای چنین طراحی‌هایی به یک نقشه نیاز داریم. این نقشه رفتار تقریبی کاربر را در مواجهه با محصول و عملکرد وی در هر بخش را نشان می‌دهد.
یکی دیگر از مهم‌ترین اصول طراحی UX کنار آمدن با الگوریتم‌های ثابت است. استفاده از چنین قانونی نه تنها شما را عقب نمی‌راند بلکه سرعت و روند کارتان را هم بهبود می‌بخشد. با در نظر گرفتن اصول ثابت طراحی تجربه می‌توانید سریع‌تر به اهداف تعیین شده طبق نقشه پروژه دست یابید و این موضوع شما را جلو می‌اندازد. از طرفی مخاطب با طراحی و محصولی که از قبل با آن آشنا باشد، بهتر ارتباط برقرار می‌کند؛ پس خلاقیت زیادی نیاز نیست و کلیات را طبق پیشفرض مخاطب حفظ کنید.
قبل از آن که به سراغ آغاز کار طراحی تجربه کاربری بروید، لازم است مرزهای اولیه را برای خود مشخص کرده و با یک‌سری از مفاهیم به طور کامل آشنا شوید. یکی از آن مفاهیم و اصول مهم، درک مرز بین ui و ux است. امروزه متخصصان طراحی تجربه کاربری زیادی هستند که هنوز به طور دقیق نمی‌دانند منظور از ui و ux چیست و این دو چه تفاوتی با یکدیگر دارند!
ui همان سیستم رابط کاربری است که شما در نرم‌افزارها، اپلیکیشن‌ها و… مشاهده می‌کنید. اما ux بر روی تجربه کاربری تمرکز دارد. در واقع در ux رضایت و احساس کاربران در مورد کار کردن با ui طراحی شده، مورد بررسی و آنالیز قرار می‌گیرد. یک طراح تجربه کاربری لازم است به خوبی با احساسات و الگوهای رفتاری کاربران آشنا باشد. بنابراین یکی از اصول اولیه طراحی تجربه کاربری، شناخت دقیق و درک مفهوم آن است.
یکی دیگر از اصول اولیه طراحی تجربه کاربری این است که بدانید ux آمیزهای از علم و هنر است. درواقع تجربه کاربری علمی است که به طراح کمک می‌کند تا سناریو و تئوری حل مسئله را به طور واضح درک کند. اگر شما در حوزه طراحی سایت فعالیت می‌کنید، دانستن این موضوع که ux ترکیبی از علم و هنر است، باعث می‌شود خیلی راحت‌تر بتوانید طرح خود را پردازش کرده و راه حلی که از طریق پردازش به دست می‌آید را بیابید.
یک طراح حرفه‌ای در مرحله اول باید به طور کامل با برند آشنا بوده و آن را بشناسد. شناختن هویت برند یکی دیگر از اصول طراحی تجربه کاربری است که مشخص می‌کند مخاطبین شما چه علائق و سلائقی دارند و یا بهتر است بگوییم که طراحی شما قرار است چه گروهی را جذب کند؟ هویت برند به خوبی نیازهای مشتری را در ذهن شما مجسم کرده و از این طریق می‌توانید برنامه منظمی برای طراحی پیش رو داشته باشید.
در مسیر طراحی تجربه کاربری همواره این نکته را مدنظرداشته باشید که ux تنها کلیک بر روی چند آیکون و یا تنظیم رنگ صفحات نیست! فاکتورهای مهم دیگری مانند محتوا، شیوه نوشتار، ویدیوها و تمامی تصاویر نیز عناصر تشکیل دهنده ux هستند. به یاد داشته باشید که اگر سایت شما بهترین تجربه کاربری را داشته باشد، اما نتواند محتوای مفید و ارزشمندی به مخاطبین خود ارائه دهد، خیلی زود کارآمد بودن خود را ازدست داده و از مسیر خود خارج می‌شود.
یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی که اکثر طراحان تجربه کاربری گرفتارش هستند این است که در کارشان تناقض ایجاد می‌شود! به عنوان مثال، برخی از طراحان تلاش می‌کنند تا به وسیله خلاقیت خود طرح زیبایی را ایجاد کنند، اما به موضوع هماهنگی طرح و رنگ توجه نکرده و درنهایت یک طرح متناقض، که هیچ کدام از عناصر آن به یکدیگر ربط ندارند، را پدید می‌آورند! این نوع طراحی‌های متناقض نه تنها تاثیر چندانی بر روی کاربر ندارند، بلکه باعث گیج شدن او نیز می‌شوند!
به یاد داشته باشید که هدف نهایی کاربران از بازدید سایت شما، دستیابی به اطلاعات موردنیازشان است. اگر بتوانید در طراحی خود امکان برقراری ارتباط موثر با مخاطبین را از روش خاصی میسر کنید، مسلما آن‌ها از صرف زمان در سایت و یا نرم‌افزاری که طراحی کرده‌اید، لذت می‌برند. درواقع برقراری ارتباط با کاربر، چه از طریق سایت و چه راه‌های دیگر، حس خوبی را در او ایجاد می‌کند و سبب رضایت او می‌شود.
در این مقاله به بررسی جزئیات تعدادی از مهم‌ترین اصول طراحی UX پرداختیم. تجربه کاربری از جمله مفاهیمی است که روز به روز در حال پیشرفت و به‌روزرسانی بوده و باید اطلاعات خود را همواره منطبق با داده‌های جدید این مفهوم نگه دارید. با این حال، تعدادی از قوانین طراحی تجربه کاربری مانند تمرکز بی‌قید و شرط به کاربر یا پایبندی به قوانین ثابت از جمله بخش‌های غیرقابل انکار طراحی تجربه هستند. پیشنهاد می‌کنیم هر چند مدت یکبار مقالات مرتبط با این علم و تخصص را از منابع معتبر بین‌المللی دنبال کنید.
امیدواریم این مقاله برای شما مفید بوده باشد. به نظر شما رعایت چه قوانین و اصول دیگری در این مسیر می توانند به ما کمک کنند؟ نظرات ارزشمندتان را با ما به اشتراک بگذارید.
UX Design
با آموزش حرفه ای یو ایکس UX وارد دنیای بزرگ طراحی تجربه کاربری شوید
