دورکاری واژه آشنای این روزها، در فعالیت‌های شغلی و حرفه ای مختلف است. در واقع دورکاری، انجام وظایف شغلی از راه دور و بدون حضور فیزیکی در ادارات، سازمانها، شرکت‌ها و استارتاپ‌ها است، البته آن…
دورکاری واژه آشنای این روزها، در فعالیت‌های شغلی و حرفه ای مختلف است. در واقع دورکاری، انجام وظایف شغلی از راه دور و بدون حضور فیزیکی در ادارات، سازمانها، شرکت‌ها و استارتاپ‌ها است، البته آن طوری که به کیفیت کار، لطمه ای نزند و کارکنان با جدیت کامل به انجام وظایف شغلی خود بپردازند. اخیرا پژوهش‌های بسیاری در رابطه با دورکاری و تأثیرات آن بر کارمندان، مدیران و مشتریان انجام شده است. نتیجه این است که، باید مزایا و معایب دورکاری را درکنارهم مدنظر قرار داد؛ هرچند افزایش بهره وری، کاهش هزینه‌های تولید، شیوع کرونا و بسیاری از موارد دیگر باعث شده اند که مدیران و صاحبان کسب و کارها، استقبال بی سابقه ای از دورکاری یا (Remote Work)، نیروهای خود داشته باشند.
در این مقاله، تصمیم داریم دو موقعیت کاری را برای شما به تصویر بکشیم. در حالت اول، صبح رأس ساعت 7 در حالی که خواب آلوده هستید، صبحانه کافی هم نخورده اید با عجله بسیار به سمت اتوبوس یا مترو می‌دوید و با خستگی مفرط، حدود ساعت 6 عصر به خانه باز می‌گردید.
در حالت دوم، ساعت 5 دقیقه به 8 صبح از خواب بیدار شده، پشت سیستم خود می‌نشینید و 8 ساعت کاری با لباس‌های راحتی در گوشه ای از اتاق را سپری می‌کنید، اما مهمان ناخواسته، درخواست های مکرر خانواده برای خرید وسایل و ده ها مورد دردسرساز روزانه را تجربه می‌کنید. همراه رشدانا باشید تا بدانیم کدام یک از دو تصویر بالا، مناسب ویژگی های شخصیتی و اهداف شما هستند و کدام یک انتخاب بهتری است؟
قبل از پراختن به مزایا و معایب دورکاری، می‌خواهیم درمورد سابقه دورکاری صحبت کنیم.
آیا می‌دانستید که دورکاری سابقه‌ای بالغ بر 50 سال دارد؟ این نوع کارکردن یک شیوه جدید نیست و از سال 1973 جک نیلز اصطلاح “دورکاری” را در کتاب خود، Telecommunication-Transportation، ابداع کرد این روش در بسیاری از کشورهای توسعه یافته روال وجود داشته و نتایج قابل قبولی نیز دریافت کرده‌اند. براساس آماری از GlobalWorkplaceAnalytics.com که تا پایان سال 2016 اعلام نموده است، بیشتر از 25 درصد نیروهای کار ایالات متحده آمریکا به صورت دورکاری مشغول به کار هستند و این آمار از سال 2005 دو برابر افزایش داشته است. این روش باعث نجات شهرهای بزرگ از ترافیک، آلودگی هوا، آلودگی صوتی، کمبود زمان و … است.
دورکاری برای کارفرمایان مزایای زیادی دارد که مهم‌ترین آن صرفه جویی در هزینه‌ها و امکانات است. در واقع این کاهش به این معنی نیست که کارمندان دستمزد کمتری می‌گیرند بلکه این امر مخارج کار و محیط آن‌را کمتر می‌کند. با این روش مواردی از قبیل هزینه‌های سیستم‌ها، برق، آب، تجهیزات، اجاره مکان، جابه جایی‌ها و … تا حد زیادی کاهش می‌یابد و مواردی مانند جای پارک، فضای کاری، مبلمان و … نیز به حداقل خود می‌رسد. با این حساب ،شرکت‌ها می‌توانند هزینه‌های خودرا به خوبی مدیریت کرده و درصد بیشتری از کارمندان تاثیرگزار خودرا حفظ کنند. هم چنین تحقیقات نشان داده است که اگر شخصی از چارچوب و کنترل سازمان خارج شود، برای بهبود خود تلاش می‌کند تا بتواند در کمترین زمان ممکن، بیشترین بازدهی‌را داشته باشد. علاوه بر این‌ها، با اجرای این روش میزان تعارضات و تنش‌های‌احتمالی درسازمان‌ها تا حدزیادی کاهش پیدا می‌کند.
از طرف دیگر، کارکردن از راه دور فرصتی مناسب برای کارمندان است. این روش هزینه‌های گوناگون یک کارمند مثل هزینه رفت وآمد به محیط کار یا البسه را کاهش‌می‌دهد. اگر شما دورکاری می‌کنید، در واقع زمان روزانه رفت وآمد به محل کارخودرا ذخیره می‌کنید و زمان بیشتری در اختیار خواهید داشت تا از آن به بهترین شکل استفاده کنید. استقلال شغلی بیشتر برای کارکنان، کاهش فشارهای روانی محیط کار، فرصت بیشتر برای حضور درجمع خانواده، افزایش زمان آزاد کارمندان و درنتیجه انعطاف‌پذیرتر شدن برنامه‌های روزانه از دیگر ویژگی‌های مثبت این روش است.
کاهش رفت و آمدهای روزانه درون شهری به ویژه در شهرهای بزرگ برای رفت و برگشت از محل کار، زمینه مناسبی را برای کاهش استفاده از بنزین، وسایل نقلیه شخصی و تک سرنشین فراهم می‌کند، همان چیزی که آرزوی بزرگ شهرداری های شهرهای بزرگ محسوب می‌شود.
زنان خانه دار، دانشجویان، معلولین و اقشار مختلف دیگری نیز، با سختی‌های بسیار برای رفتن به محل کار روبرو هستند. دورکاری موقعیتی را فراهم می‌آورد تا از این پتانسیل‌های فراموش شده بتوان به بهترین شکل بهره برد و زمینه توانمندسازی این افراد را نیز، فراهم کرد.
سازمان ها و شرکت‌های موفق، همواره به دنبال داشتن نیروهایی متخصص هستند. نیروهایی که بعد مسافت باعث می‌شود، نتوان به خوبی از تخصص و مهارت آن‌ها برای سازمان استفاده کرد. اما دورکاری شرایطی را فراهم آورده است که به عنوان مثال، سکونت شما در شهری مانند مشهد مانع از کارکردنتان برای استارتاپ های موفق در اصفهان یا کشورهای دیگر نشود.
بر اساس پژوهش‌های صورت گرفته، 51 درصد از کارمندان برای داشتن زندگی متعادل تر، دورکاری را به حضور فیزیکی در محل کار ترجیح داده اند. در واقع آن‌ها مزایا و معایب دورکاری را ارزیابی کرده و به این نتیجه رسیده اند که دورکاری منجر به ایجاد انعطاف میان زندگی شخصی و کاری آن ها شده است.
بیشترین نگرانی در مورد دورکاری را مدیران سازمانها تجربه می کنند. آن ها نگران این هستند که عدم نظارت و حتی کنترل بر کارکنان، باعث افت میزان بهره وری سازمانشان شده و آسیب هایی جبران ناپذیر به کسب و کارشان وارد آورد. در ادامه مهم ترین معایب دورکاری از نظر مدیران و کارکنان را می‌خوانید:
فرض کنید در یک سازمان ترتیبی داده شود تا کارکنان و کارمندان در خارج از سازمان با یکدیگر در ارتباط باشند. با اینکار بخش زیادی از معایب‌هایی که نام برده شد به مزایا تبدیل می‌شود که هم سازمانها و هم شرکت‌ها از آن بهره‌مند می‌شوند.
مثلا کارفرمایی سعی دارد با برگزاری مراسم‌ها، پیک‌نیک، برنامه تولد برای کارکنان و .. با ایجاد محیطی کاملا دوستانه و صمیمی، به ارتباط میان کارکنان کمک کند. در این حالت دیگر حس روزمرگی، یکنواختی و کسالت مفرط به دلیل کار در منزل معنایی ندارد.
گاهی اوقات شاید نیاز نباشد کارکنان تمام روزهای کاری را به صورت دورکاری کار کنند، به جای آن یک هفته در میان به این کار بپردازند. همچنین اگر کارفرمایان و کارکنان با صداقت با یکدیگر کار کنند و انگیزه کافی به افراد انتخاب شده در دور کاری مانند توجه به آموزش آن‌ها، صحبت کردن، استفاده تدریجی از دورکاری، استفاده از ابزارهای ساده و مناسب برای تقسیم کار و مدیریت دورکاری، دریافت مشاوره از متخصصان منابع انسانی و… کارهای سودمندی است که اکثر تهدیدها و ضررها را در دورکاری به فرصتی عالی هم برای کارکنان و هم برای کارفرمایان و سازمانشان تبدیل می‌کند.
اگر شما فردی اجتماعی باشید و میل و علاقه به ارتیاط با دیگران داشته باشید، با انجام کارها به صورت دورکاری ممکن است احساس انزوا به شما دست دهد. گاهی اوقات ارتباط با همکاران از طریق تلفن، تماس تصویری و… باعث کاهش احساس انزوا می‌شود اما جایگزین برای ارتباط مستقیم نیست. گاهی کار کردن در یک کتابخانه، فضای عمومی مانند یک کافی شاپ نیاز شما برای تعامل با دیگران را برطرف می‌نماید اما با این حال برخی فضای کاری جدی و رسمی را ترجیح می‌دهند.
وقتی در خانه کار می‌کنید، مطمئنا ایجاد کردن مرز میان کار و زندگی‌تان بسیار دشوار می‌شود. سخت است در منزل باشید و بخواهید کارهای منزل را تعطیل کنید؛ مثلا زمانی که فرزندتان به شما احتیاج دارد و شما را صدا می‌زند و یا زمانی که تلفن خانه زنگ می‌خورد. توجه نکردن به این موارد هنگامی که در منزل مشغول به کار هستید بسیار دشوار است. ایجاد یک فضای کاری جدا مانند یک اتاق به شما ممکن است در این امر کمک کننده باشد اما مطمئنا 100 درصد نیست.
وقتی که زمان آن رسیده تا کارتان را برای بررسی به کارفرما نشان دهید، دورکاری در نحوه این ارائه شما را به چالش می‌کشاند. برای اینکه بتوان با این مشکلات مقابله نمود کارهای روزانه خود و نقاط عطفی که در روزهای کاری بدست آورده‌اید را یادداشت کنید تا در زمانی که قصد دارید درخواست ارتقا شغلی دهید و یا افزایش دستمزد دهید آن را ارائه کنید. سعی کنید دائما با سرپرست خود در ارتباط باشید زیرا از دل برود همان که از دیده برفت!
در محل کار ممکن است مواردی مانند صحبت کردن کارکنان، باز شدن درب آسانسور، توقف کارکنان در کنار محل کار شما و .. مواجه شوید که باعث حواس پرتی شما شوند اما در منزل باید خود کنترلی بالایی در مقابل این عوامل حواس پرتی مانند بوی خوش غذا، زنگ منزل، صدای تلویزیون و … داشته باشید. اگر ممکن است یک فضای اداری در منزل با حواس پرتی‌های محدود در منزل ایجاد کنید.
مشکل اصلی که در مشاغل دور کار وجود دارد عدم نظارت بر کار کارکنان است. روش‌های بسیار کمی برای تضمین ساعات کار کارکنان وجود دارد که این موضوع برای بسیاری از مشاغل خطرناک بوده و باعث افت کیفیت کار می‌شود.
دورکاری برای کارکنان باعث می‌شود تا احساس کمتری در اینکه جزو یک تیم هستند داشته باشند. کارها با مشورت کمتری نسبت به کار حضوری صورت می‌گیرد، تعامل کاهش یافته در نتیجه باعث لطمه در تعهدات کاری می‌شود.
حتی با وجود تکنولوژی‌های فراوان مانند تلفن، برنامه‌های ویدئویی، نرم افزارهای پیام رسان و… باز هم امکان دارد آنگونه که باید پیام انتقال پیدا نکند. حتی برخی از این مشاغل ممکن است به این نتیجه برسند که ارتباط با این تکنولوژی‌ها با رسیدن به اهداف آن‌ها تناسب ندارد.
به دنبال معرفی مزایا و معایب دورکاری و بررسی فریلنسینگ، گفتیم که این شیوه کار کردن، همیشه جذابیت و رضایت را برای شما به همراه ندارد و باید با ریسک های متعددی مثل دور شدن از فرهنگ سازمانی، فرصت رشد کمتر نسبت به سایر کارکنان، یکنواختی، کسالت و سایر موارد ذکر شده در مقاله، روبرو شده و واقعیت موجود را بپذیرید.
امیدواریم از خواندن این مقاله لذت برده باشید. حال به نظر شما با توجه به وجود تمام مزایا و معایب دورکاری، آیا این سبک کار برای شما مناسب است یا خیر؟ نظرات عالی خودتان را با ما به اشتراک بگذارید.
Empowerment package
با فراگرفتن این مجموعه آموزشی، چند گام از دیگر افراد جلوتر باشید
