امروزه اهمیت برنامه ریزی شغلی و تمرکز بر مسیر شغلی به ویژه درون سازمان ها و شرکت ها، به دلیل حفظ منابع انسانی و کارمندان مستعد و پویا، بیشتر از هر زمانی احساس می‌شود. از سوی دیگر، تعداد بالای جوانان دانشجو و فارغ التحصیلان دانشگاه ها که در ابهام و تردیدهای متعدد برای شروع یک حرفه، زمان زیادی را از دست می‌دهند و هیچ چشم اندازی نسبت به مسیر شغلی و کارراهه شغلی خود ندارند، نگران کننده است.
می‌گویند این انقلاب صنعتی بود که باعث ایجاد اصطلاحی به نام مسیر شغلی شد. به طوری که پیش از آن، اگر یک فرد، آهنگری را از پدرش و پدرش از اجدادش، آموخته بود، تا لحظه مرگ در همان شغل ثابت می ماند و آن ها اصلا با این اصطلاح که مسیر شغلی چیست، آشنا نبودند. در واقع، انسان ها پیش از انقلاب صنعتی مسیر شغلی یکسانی داشتند و در همان شغل، به فردی حرفه ای تبدیل می‌شدند.
اما پس از این انقلاب، ماجرا کاملا متفاوت شد و انسان ها دیگر نگران بیکاری های طولانی مدت نبودند. تصور کنید یک نانوا پس از اخراج از نانوایی شهر، هیچ راهی برای امرار معاش نداشت، جز انجام کار در نانوایی! انقلاب صنعتی تحول بزرگ و بنیادینی در مشاغل ایجاد کرد و شغل های جدیدی را نیز، به وجود آورد.
به لطف این انقلاب، جابجایی در مشاغل رایج شد. یه نحوی که اگر یک معلم از مدرسه ای که در آن تدریس می‌کرد ناراضی بود، به مدارس دیگری برای تدریس مراجعه می‌کرد و دیگر نگران بیکار ماندن نبود. پدیده مثبت دیگری به نام نردبان شغلی یعنی بالا رفتن از سمت کارگر تا مدیر یک کارخانه، حالا دیگر قابل تصور بود و افراد، پتانسیل اوج گرفتن در یک حرفه از سطوح ابتدایی تا مدیریتی را داشتند
احتمالا از توضیحاتی که در قسمت قبلی این مقاله بیان کردیم، تا حد زیادی با مفهوم مسیر شغلی یا Career Path آشنا شدید. کارراهه شغلی به شما می گوید که چطور همزمان با افزایش مهارت و دانش در یک شغل به جایگاه بالاتری، در همان شغل برسید.
اصطلاح مهم دیگری که در این زمینه وجود دارد خوشه شغلی است. خوشه شغلی، زیر مجموعه مسیر شغلی است و اشاره به علاقه مندی شما به یک حیطه یا زمینه مشخص دارد. به عنوان مثال شما از آن دسته افرادی هستید که خدمت رسانی و حمایت به دیگران، از مهم ترین علائق تان برای انتخاب شغل محسوب می‌شود.
بنابراین به فعالیت در حیطه سلامت یا بهتر است بگوییم در خوشه سلامت، علاقه مند هستید. پس، مراقبت از بیماران همان مسیر شغلی مناسب برای شما است. به این صورت که در این راه، برای کسب موفقیت و ارتقاء در شغل خود، باید از چنین مسیری عبور کنید:
شروع مسیر با پرستار خانگی -> سپس کمک پرستار -> سپس پرستار حرفه ای -> سپس سرپرستار -> سپس مسئول شیفت
در ادامه مقاله مسیر شغلی چیست، مهم ترین مؤلفه هایی را که برای تعیین مسیر شغلی و برنامه ریزی مسیر شغلی نیاز دارید ذکر می کنیم.
همه ما از کودکی بارها و بارها با این سؤال مواجه شده ایم که: “بزرگ شدی میخوای چه کاره بشی؟” به مرور که بزرگ تر شدیم، جواب این سؤال ما را با چالش های فراوانی روبرو کرد و دائم از خود می‌پرسیم که من برای چه کاری ساخته شده ام؟
در تعیین مسیر شغلی، آنچه از اهمیت به سزایی برخوردار است، توجه کردن به استعدادها و توانمندی های فردی است. زیرا افرادی که شغل و استعدادشان در یک مسیر باشد، درصد بیشتری از رضایت در کار و لذت از زندگی را تجربه خواهند کرد. انتخاب مسیر شغلی، در واقع یک سفر است که اولین گام آن خودشناسی است.
در این گام، شما با ترس ها، توانایی ها و رؤیاهایی که از کودکی راجع به موفقیت و کار، در سر داشته اید بایستی مواجه شوید.
از خود بپرسید که:
من که هستم؟
کدام شغل متناسب با ویژگی های شخصیتی من است؟
انتظارات و خواسته های من از انتخاب یک شغل چه چیزهایی است؟ (در واقع انتظارات شما از شغل مطلوب و مدنظرتان، میزان درآمد، تعداد ساعات کاری، مرخصی های ماهانه، شدت سختی یا سهولت کار و امثال آن است که باید، پیش از شروع یک حرفه، آن ها را به وضوح مشخص کنید.)
در پاسخ به این سؤالات ممکن است نیازمند کمک گرفتن از یک مشاور و راهنمای باتجربه باشید. انجام تست های شخصیت شناسی مانند MBTI و هالند، تا حد زیادی می توانند به شما برای تعیین و مدیریت مسیر شغلی تان کمک کنند.
نکته ای که در اینجا باید به آن اشاره کنیم این است که، تست های شخصیت شناسی و یا نمونه های دیگری از آزمون های رفتارشناسی مانند DISC، برخی از زوایای پنهان وجودتان را به شما نشان می دهند و نه همه آن را. بنابراین، تیم مشاوره شغلی رشدانا، با انجام مصاحبه های فردی و تفسیر نتایج چنین تست هایی، می‌تواند به خوبی به شما در طراحی و ترسیم مسیر و کارراهه شغلی تان کمک کند تا گام های خود را در توسعه مسیر شغلی دلخواه، محکم تر و مطمئن تر از قبل بردارید.
اگر اهمیت طراحی مسیر شغلی پیش از ورود به بازار کار را بدانید، قطعا با جدیت بیشتری اقدام به این کار خواهید کرد. هدف از طراحی و ترسیم مسیر شغلی این است که بتوانید از میان انتخاب های موجود، بهترین انتخاب را نسبت به حرفه و شغل خود داشته باشید.
برنامه ای که برای مسیر شغلی تان طراحی می‌کنید، شما را با نیازها و مهارت های انجام آن کار آشنا می‌کند. اما، آیا پیش از اقدام به برنامه ریزی مسیر شغلی، سفر شناخت مناسب ترین شغل برای من کدام است، را به پایان رسانده اید؟ در پاراگراف قبل به 2 گام خودشناسی و کمک گرفتن از مشاورین و تست های شخصیت شناسی اشاره کردیم، اما هنوز چند نکته مهم دیگر در طراحی مسیر شغلی باقی مانده است که در ادامه به شما خواهیم گفت.
در سال های اخیر و با شتابی که تکنولوژی داشته است، ما با حجم انبوهی از مشاغل جدید روبرو شده ایم. مشاغلی که کمترین شباهت را به مشاغل اصلی و سنتی داشته اما ریشه در استعدادها و توانمندی های افراد دارند.
به عنوان مثال افرادی که هوش ریاضی و منطقی بالایی دارند به دنبال رشته های مهندسی هستند. این افراد اگر با شغلی به نام متخصص سئو آشنا شوند که میزان درآمد قابل توجهی نیز دارد، یکی از گزینه های پیش روی شان در انتخاب مسیر شغلی، متخصص سئو خواهد بود. پس به مشاغل سنتی اکتفا نکنید و با جدیت تمام، در راستای علائق خود، حرفه ها و کسب و کارهای جدید را شناسایی کنید.
در این مرحله، با 4 یا 5 گزینه باقی مانده از میان تمام مشاغلی که تاکنون فکر می کردید مناسب شما هستند، مواجهید. هرکدام از این گزینه ها، اهمیت زیادی دارند. پس با تحقیق از اهل فن شاغل در آن ها، سرچ در اینترنت، سر زدن به محیط های کاری و مطالعه جزئیات شغلی و درآمدی، مشخص کنید که کدام مسیر شغلی از میان این چند گزینه، همان مسیری است که باید طی کنید.
از میان چندین و چند علاقه به یک انتخاب دست یافتن ، کاری سخت و طاقت فرسا است. اما به شما کمک می‌کند تا با دوراندیشی که به خرج دادید، منسجم و هدفمند، از نردبان شغلی خود بالا بروید و همچنین از اتلاف وقت و عمر گرانبهایتان در سایر مشاغل، جلوگیری کنید.
حالا که می دانید باید به کجا بروید و مسیر شغلی تان چیست، نوبت به برنامه ریزی مسیر شغلی و تعیین چشم انداز شغلی تان می رسد. مهارت های خود را برای رسیدن به آن حرفه تقویت کنید، به دنبال کارآموزی در شرکت های معتبر باشید و رزومه خود را بهبود دهید.
تمام اهداف کوتاه مدت و بلند مدت شغلی خود را لیست کنید و حتما اتفاقات احتمالی مسیر شغلی تان را نیز، در نظر بگیرید. پیش بینی موانع، به شما کمک می کند در هنگام مواجهه با آن ها بهترین تدبیر را بیاندیشید و از ادامه مسیر لذت بخش شغل دلخواه تان، صرف نظر نکنید.
داشتن شغل، آن هم شغلی که موجب احساس رضایتمندی و لذت در زندگی شود، درآمد خوبی داشته باشد و فرد در آن قابلیت ترفیع و ارتقاء داشته باشد، از ضروریات زندگی امروزه است. در واقع افراد تلاش می‌کنند در یک مسیر شغلی مشخص، پیشرفت کنند و از اتلاف زمان برای کسب تجربه در مشاغل مختلف، خودداری می کنند. از همین رو در مقاله مسیر شغلی چیست، تلاش کردیم شما را با ابعاد مختلف کارراهه شغلی و نحوه طراحی مسیر شغلی مناسب با علائق، توانایی ها و نیاز جامعه، آشنا کنیم.
امیدواریم این مقاله برای شما کاربردی بوده باشد. آیا شما در حال حاضر در مسیر شغلی هم راستا با استعدادها و مهارت هایتان قرار دارید یا با توجه به نکاتی که گفته شد، نیاز است در انتخاب هایتان تجدید نظر کنید؟ نظرات ارزشمندتان را با ما به اشتراک بگذارید.
